
11 Νοεμβρίου 2025
Ηθικά όρια στην τεχνητή νοημοσύνη: γιατί η «εμπιστοσύνη» δεν αρκεί

Περίληψη
Το Center for Humane Technology προειδοποιεί για τους κινδύνους της αχαλίνωτης κούρσας στην τεχνητή νοημοσύνη, με αφορμή το σχέδιο της OpenAI να ενσωματώσει “erotica” περιεχόμενο στο ChatGPT. Ο πρώην επικεφαλής ασφάλειας προϊόντων της OpenAI, Steven Adler, αποκάλυψε σε άρθρο των New York Times ότι η εταιρεία —όπως και άλλες στον χώρο— παρακάμπτει πρωτόκολλα ασφάλειας υπό την πίεση του ανταγωνισμού.
Η οργάνωση προτείνει τη θέσπιση νομικής ευθύνης προϊόντος (product liability) για τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, αντίστοιχα με ό,τι ισχύει για αυτοκίνητα, τρόφιμα και φάρμακα, ώστε η ασφάλεια να αποτελέσει νομική υποχρέωση και όχι εθελοντική δέσμευση.
Κύρια σημεία
Το ζήτημα δεν είναι τεχνικό, αλλά δομικό
- Ο Steven Adler υποστηρίζει ότι ο ανταγωνισμός μεταξύ εργαστηρίων AI οδηγεί σε υποβάθμιση της ασφάλειας για χάρη της ταχύτητας και της αγοράς.
- Οι εσωτερικές διαδικασίες ελέγχου αντικαθίστανται από πολιτικές δημοσίων σχέσεων που «προβάλλουν εμπιστοσύνη χωρίς διαφάνεια».
Η προτεινόμενη λύση: ευθύνη προϊόντος για την AI
- Το Center for Humane Technology εισηγείται την επέκταση της νομικής ευθύνης και στα AI προϊόντα.
- Αν μια τεχνητή νοημοσύνη προκαλεί ζημιά (ψυχολογική, οικονομική, κοινωνική), ο κατασκευαστής θα φέρει νομική ευθύνη — όπως συμβαίνει με επικίνδυνα φάρμακα ή ελαττωματικά αυτοκίνητα.
- Ο στόχος: να μετατοπιστούν τα κίνητρα των εταιρειών από την ταχύτητα στην ασφάλεια.
Πραγματικές επιπτώσεις στις ΗΠΑ
- Αυξανόμενα περιστατικά από “AI companions” και chatbots που επηρεάζουν συναισθηματικά χρήστες δείχνουν ότι οι κίνδυνοι είναι ήδη παρόντες.
- Η νομοθετική καθυστέρηση αφήνει τις εταιρείες να αυτορυθμίζονται χωρίς συνέπειες.
Ηθική και εκπαίδευση
- Στο podcast Ask Us Anything 2025, οι Tristan Harris και Aza Raskin εξηγούν ότι η πραγματική «κούρσα» δεν είναι ποιος φτιάχνει το πιο έξυπνο σύστημα, αλλά ποιος θα το ελέγξει και σε ποια πεδία θα εφαρμοστεί.
- Συζητούν τον ρόλο της εκπαίδευσης των παιδιών στη χρήση AI και την ανάγκη για ανθρώπινες αξίες στον σχεδιασμό.
Δημόσια ευαισθητοποίηση
- Η εμφάνιση του Tristan Harris στο The Daily Show παρουσιάστηκε ως προσβάσιμη εισαγωγή στους κινδύνους του AI, ακόμη και για παιδιά, με έμφαση στην κοινωνική υπευθυνότητα και τη διαφάνεια.
.
Αναλυτικά
Το Center for Humane Technology, με επικεφαλής τους Tristan Harris και Aza Raskin, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τη ραγδαία επιτάχυνση της τεχνητής νοημοσύνης χωρίς αντίστοιχη λογοδοσία. Η αφορμή προήλθε από το σχέδιο της OpenAI να επιτρέψει «ενήλικο» περιεχόμενο μέσω του ChatGPT — μια επιλογή που, σύμφωνα με τον πρώην υπεύθυνο ασφάλειας Steven Adler, αποκαλύπτει προτεραιότητα στην εμπορική επέκταση έναντι της ασφάλειας των χρηστών.
Το κεντρικό άρθρο επισημαίνει ότι το πρόβλημα δεν είναι η ίδια η τεχνολογία, αλλά η απουσία θεσμικών κινήτρων που να προωθούν την υπευθυνότητα. Προτείνεται η νομοθετική εφαρμογή του “AI Product Liability”, δηλαδή να αντιμετωπίζονται τα προϊόντα τεχνητής νοημοσύνης όπως οποιοδήποτε άλλο καταναλωτικό αγαθό: αν προκαλούν ζημιά, να υπάρχει νομική ευθύνη του κατασκευαστή. Η προσέγγιση αυτή θεωρείται “light-touch” γιατί δεν παρεμβαίνει στη δημιουργικότητα των εταιρειών, αλλά δημιουργεί ένα πλαίσιο κινήτρων για προληπτική ασφάλεια.
Το podcast Ask Us Anything εμβαθύνει στους κοινωνικούς μηχανισμούς πίσω από τη «κούρσα εξοπλισμών» του AI, όπου κάθε εργαστήριο νιώθει πίεση να κυκλοφορήσει το επόμενο, ισχυρότερο μοντέλο πριν από τον ανταγωνισμό. Οι Harris και Raskin προειδοποιούν ότι χωρίς διεθνείς κανόνες διακυβέρνησης, οι εταιρείες θα συνεχίσουν να λειτουργούν με το δόγμα «πρώτα η αγορά, μετά η ασφάλεια».
Τέλος, η παρέμβαση του Harris στα ΜΜΕ επιδιώκει να εκλαϊκεύσει τους κινδύνους και να εμπνεύσει την κοινή γνώμη, ειδικά νέους και εκπαιδευτικούς, να απαιτήσουν ανθρώπινες αρχές στη ρύθμιση της ΤΝ. Το συνολικό μήνυμα είναι σαφές: η εμπιστοσύνη στις προθέσεις των εταιρειών δεν αρκεί· χρειάζονται δεσμευτικοί νόμοι, ώστε η τεχνητή νοημοσύνη να εξελίσσεται με γνώμονα τον άνθρωπο και όχι το κέρδος.
Δείκτης Sentiment
Αρνητικό / Προειδοποιητικό (3/10) — Το κλίμα είναι ανησυχητικό: επισημαίνεται ότι οι εταιρείες ΤΝ κινούνται χωρίς φρένα, ενώ η δημόσια εμπιστοσύνη διαβρώνεται. Η πρόταση για νομική ρύθμιση δίνει μια ελπίδα θεσμικής ισορροπίας






